Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου
Ίδρυση1976
Περιοχή12 Theorias Str., Plaka, Athens, Ελλάδα
Πλησιέστερος σταθμόςAthens Metro stations:
Monastiraki station
Ιστότοποςhttps://camu.gr/

Το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου είναι ένα αρχαιολογικό μουσείο στην Αθήνα, Ελλάδα . Βρίσκεται στη βόρεια πλαγιά της Ακρόπολης, στην περιοχή της Πλάκας (Θεωρίας 12). Ιδρύθηκε το 1976 και στεγάζει τη συλλογή των Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου [1], η οποία άρχισε να σχηματίζεται το 1923 και δωρήθηκε στο ελληνικό κράτος το 1972 [2] . Η συλλογή περιλαμβάνει περίπου. 6500 αντικείμενα προϊστορικής, αρχαίας ελληνικής, βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης, που καλύπτουν σχεδόν έξι χιλιετίες ιστορίας (από τη Νεολιθική εποχή έως τον 19ο αιώνα).

Το μουσείο στεγάζεται σε δύο κτίρια, τα οποία έχουν κοινή είσοδο στην οδό Θεωρίας. Το παλαιότερο κτίριο είναι ένα νεοκλασικό αρχοντικό που κατασκευάστηκε το 1894 ως κατοικία της οικογένειας Μιχαλέα. Έχει τρεις ορόφους, με εντυπωσιακές οροφογραφίες στον επάνω όροφο. Το αρχοντικό Μιχαλέα απαλλοτριώθηκε από το ελληνικό κράτος τις δεκαετίες 1960-1970 και αναστηλώθηκε για να στεγάσει μόνιμα τη συλλογή Κανελλοπούλου. Το 2007 κατασκευάστηκε η Νέα Πτέρυγα του Μουσείου από τον αρχιτέκτονα Π. Καλλιγά, με δωρεά της Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου και του Ιδρύματος Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου [3] .

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές που έγιναν πριν από την κατασκευή της Νέας Πτέρυγας έφεραν στο φως λείψανα υστεροβυζαντινής κατοικίας και μέρος της μεσαιωνικής οχύρωσης της Αθήνας (του λεγόμενου Ριζόκαστρου), που χτίστηκε τον 13ο αιώνα [4]. Αυτά τα λείψανα έχουν διατηρηθεί στο υπόγειο της Νέας Πτέρυγας και είναι προσβάσιμα στο κοινό.

Η συλλογή Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου περιλαμβάνει περίπου. 6500 αντικείμενα Προϊστορικής, Αρχαίας Ελληνικής, Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής τέχνης. Ανάμεσά τους ξεχωρίσουν τα ειδώλια και αγγεία της Νεολιθικής και της Εποχής του Χαλκού, τα πολυάριθμα αρχαϊκά και κλασικά αγγεία, τα μεταλλικά αντικείμενα (αγγεία, όπλα, αγαλματίδια, βάρη, τελετουργικά σκεύη ), τα μαρμάρινα γλυπτά, τα κοσμήματα διαφόρων περιόδων (από χρυσό, άργυρο, χαλκό, γυαλί), τα νομίσματα, τα πορτρέτα τύπου Fayum, τα υφάσματα, τα χειρόγραφα, οι πρώιμες έντυπες εκδόσεις και οι περισσότερες από 350 εικόνες που χρονολογούνται από τον 14ο έως τον 19ο αιώνα [5] .

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το σύνολο των μελανόμορφων και ερυθρόμορφων αγγείων, που απεικονίζουν μυθολογικές σκηνές, τελετουργίες και καθημερινές δραστηριότητες της Αρχαϊκής και Κλασικής περιόδου. Ανάλογης σημασίας είναι και οι αττικές λευκές λήκυθοι του μουσείου, οι οποίες απεικονίζουν ταφικές σκηνές με τεχνική που θυμίζει τη μεγάλη ζωγραφική της Κλασικής περιόδου [6] .

Η συλλογή είναι διεθνώς γνωστή για τις εξαιρετικές βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες που περιλαμβάνει. Αντιπροσωπεύονται πολλοί ζωγράφοι της Κρητικής Σχολής, οι οποίοι συνδύαζαν τη βυζαντινή παράδοση με εκφραστικά στοιχεία της ευρωπαϊκής Αναγέννησης: Νικόλαος Τζαφούρης, Μιχαήλ Δαμασκηνός, Εμμανουήλ Λαμπάρδος, Φραγκιάς Καβερτζάς, Ιερεμίας Παλλαδάς, Βίκτωρ και Εμμανουήλ Τζάνες [7] .

  1. Για τους συλλέκτες, βλ. https://camu.gr/en/museum/paul-and-alexandra/
  2. Μπρούσκαρη M. 1985. Το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου. Αθήνα
  3. Για τα κτίρια του μουσεόυ, βλ. https://camu.gr/museum/our-building/
  4. For the Rizokastro, see Τραυλός Ι. 1960. Πολεοδομική εξέλιξις των Αθηνών. Αθήνα, 156-162; Μακρή Ε., Τσάκος Κ., Βαβυλοπούλου-Χαριτωνίδου Α. 1989. "Το Ριζόκαστρο. Σωζόμενα υπολείματα: νέες παρατηρήσεις και επαναχρονολόγηση", Δελτίον τῆς Χριστιανικῆς Αρχαιολογικῆς Εταιρείας 14, 329-366
  5. Γενικά για τη συλλογή, βλ https://camu.gr/art/the-collection/
  6. Για τα εκθέματα αρχαίας ελληνικής τέχνης, βλ Χωρέμη-Σπετσιέρη Α. - Ζαρκάδας Α. 2006. Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου: Αρχαία Τέχνης. Αθήνα: Ίδρυμα Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου
  7. Για τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή συλλογή, βλ Σκαμπαβίας Κ. - Χατζηδάκη Ν. 2007. Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου: Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη. Αθήνα: Ίδρυμα Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου